Sigortalının kız çocuğu hangi yaşa kadar sağlık hizmetlerinden yararlanabilir?
5510 sayılı kanunun yürürlük tarihi olan 1 Ekim 2008’den önce, kız çocuklarına ölmemiş anne veya babaları üzerinden yaşları ne olursa olsun evlenmedikleri ve işe girmedikleri sürece sağlık yardım hakkı verilmekte idi.
Bu durumdaki kız çocuklarına, 5510 sayılı kanunla, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra bir gün bile olsa, işe girip çıktıklarında veya evlenip boşandıklarında ana veya babaları üzerinden yeniden sağlık yardım hakkı verilmiyordu.
01.03.2011 tarihinden geçerli olan 6111 sayılı torba yasayla bu konuda çok önemli bir yenilik yapılmıştır.
Buna göre, 1 Ekim 2008’den önce ana veya babası üzerinden sağlık yardım hakkı olan bakmakla yükümlü durumundaki kız çocukları, işe girip çıksalar veya evlenip boşansalar bile ana veya babaları üzerinden yeniden sağlık yardımını ücretsiz alabileceklerdir. Yaşları ne olursa olsun evlenmedikleri ve işe girmedikleri sürece ana/babaları üzerinden sağlık yardımı alma hakkı, 1 Ekim 2008’den önce Bağ-Kur, SSK veya Emekli Sandığı kapsamında sağlık karnesi alma hakkı olan sigortalı veya emekli bütün ana ve babaların bakmakla yükümlü oldukları kız çocuklarına tanınmıştır. 1 Ekim 2008’den önce baba/anasının sigortasına göre sağlık yardımı alabilen kız çocuklarının mevcut hakları 6111 sayılı yasayla korunmuştur.
Örnek olarak, babası Bağ-Kur emeklisi olan bayan A, 2006 yılında evlenmiştir. Ancak eşiyle aralarındaki şiddetli geçimsizlik dolayısıyla 2011 yılında eşinden boşanmıştır. Bu durumda bayan A’ya Bağ-Kur emeklisi babası üzerinden yeniden sağlık yardımı alma hakkı bulunmaktadır. 1 Ekim 2008’den önce ilgili kanunlar (Bağ-Kur, SSK veya Emekli Sandığı) kapsamında sağlık yardım hakkı almayı hak edecek hizmet süresine sahip olan ana veya babaların kız çocuklarına öğrenim veya yaş şartına bakılmadan evlenmedikleri veya çalışmadıkları sürece, günümüz itibariyle sağlık yardım hakkını vermektedir.
1 Ekim 2008’den önce sigortalılık tescili olmakla birlikte, hizmet süresi yetersizliğinden dolayı o tarihlerde sağlık yardım hakkı elde edememiş olan kız çocuklarıyla, 1 Ekim 2008’den sonra ilk defa tescil olunan kişilerin kız çocukları 5510 sayılı kanunun 3’üncü maddesinde yer alan yaş ve öğrenim şartlarını yerine getirdiklerinde, SGK’dan sağlık yardımı alabileceklerdir.
4/a (SSK), 4/b (Bağ-Kur) ile 4/c (memur) sigortalılığı ilk defa 1 Ekim 2008’den sonra başlayan ana veya babaların kız çocukları ise, 18 yaşını dolduruncaya kadar hiçbir şarta bağlı kalmadan, ana veya babaları üzerinden sağlık yardımı alabilmektedirler. 18 yaşını doldurduklarında ise ana veya babaları üzerinden sağlık yardımı alma hakları, öğrenim görmeleri ve evli olmamaları şartına bağlanmıştır. Buna göre 18 yaşını doldurmuş bir kız çocuğu; lise ve dengi öğrenim veya 05.06.1986 tarihli ve 3308 sayılı Meslek Eğitim Kanununda belirtilen aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde meslek eğitim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmaması halinde ana veya babaları üzerinden bakmakla yükümlü olunan kişi sıfatıyla sağlık yardımı alabilecektir. Malûl olan kız çocukları ise, ana veya babaları 1 Ekim 2008’den sonra ilk defa sigortalı olsalar bile çalışmadıkları ve evlenmedikleri sürece ana veya babaları üzerinden sağlık yardımı alabilmektedirler.
Ana veya babaları üzerinden ölüm aylığı (yetim aylığı) alan kız çocuklarının durumlarında torba yasayla değişiklik olmamıştır. Bu durumdaki kız çocukları, ebeveynleri üzerinden aylık almaya devam ettikleri sürece sağlık yardımları da devam edecektir.